पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या जाहीर
पीएम कुसुम योजनेचा उद्देश आणि माहिती
पीएम कुसुम योजना ही केंद्र सरकारने मार्च २०१९ मध्ये सुरू केली. नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाच्या मार्गदर्शनाखाली राबवली जाणारी ही योजना शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान ठरली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश सौर ऊर्जेद्वारे शेतकऱ्यांना स्वस्त, विश्वासार्ह आणि शाश्वत वीज पुरवठा करून त्यांचे उत्पन्न वाढवणे हा आहे. सौर ऊर्जेमुळे न केवळ शेतकऱ्यांचा खर्च कमी होतो, तर पर्यावरणही संरक्षित होते.
योजनेचे तीन महत्त्वाचे घटक
१. सौर ऊर्जा प्रकल्प स्थापना – कंपोनेंट A
पीएम कुसुम योजनेचा पहिला घटक शेतकऱ्यांना त्यांच्या वापरात नसलेल्या किंवा नापीक जमिनीवर सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारण्याची संधी देतो. हे प्रकल्प १ ते २ मेगावॅट क्षमतेचे असतात आणि त्यातून निर्माण होणारी वीज स्थानिक वीज वितरण कंपन्यांना (डिस्कॉम्स) विकता येते. याद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीपासून नियमित उत्पन्न मिळते आणि पडीक जमिनीचा उत्पादक वापर होतो. या योजनेमुळे त्यांचे उत्पन्न वाढण्यास मदत होते आणि शेतकरी ऊर्जा निर्मातेही बनतात.
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या जाहीर
२. स्वतंत्र सौर पंप प्रणाली – कंपोनेंट B
दुसऱ्या घटकांतर्गत शेतकऱ्यांना स्वतंत्र सौर पंप बसविण्यासाठी अनुदान दिले जाते. विशेषतः अविद्युतीकृत भागातील शेतकऱ्यांसाठी हा घटक अत्यंत उपयोगी आहे. यामध्ये २ ते ५ हॉर्सपॉवर क्षमतेचे सौर पंप बसविण्यासाठी सबसिडी मिळते. सौर पंपांमुळे डिझेल पंपांवरील अवलंबित्व कमी होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे सिंचन खर्च मोठ्या प्रमाणात कमी होतात. शिवाय, सौर पंपांमुळे प्रदूषण कमी होते आणि शाश्वत शेतीला चालना मिळते.
३. ग्रिड जोडलेले सौर पंप – कंपोनेंट C
तिसऱ्या घटकांतर्गत शेतकऱ्यांच्या सध्याच्या ग्रिडशी जोडलेल्या पंपांचे सौर ऊर्जेवर रूपांतर केले जाते. यामुळे पारंपरिक वीजेवरील अवलंबित्व कमी होऊन शाश्वत ऊर्जा स्त्रोतांचा वापर वाढतो. दिवसा सौर ऊर्जा वापरली जाते, आणि जादा ऊर्जा थेट ग्रिडमध्ये पाठवली जाते. याद्वारे शेतकऱ्यांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळते आणि वीज बिलांवरील खर्च कमी होतो.
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या जाहीर
दहावी बारावी निकालाची तारीख जाहीर बोर्डाकडून मोठी गुडन्यूज SSC result HSC date
आर्थिक लाभ: सौर ऊर्जेचा वापर केल्यामुळे विजेचा आणि इंधनाचा खर्च कमी होतो. जास्त निर्माण झालेली वीज विकून अतिरिक्त उत्पन्न मिळते.
उच्च सबसिडी: केंद्र आणि राज्य सरकार २ ते ५ हॉर्सपॉवरच्या सौर पंपांवर ९०% पर्यंत सबसिडी देतात. उदाहरणार्थ, ३ हॉर्सपॉवरच्या सौर पंपासाठी शेतकऱ्याला फक्त १०% रक्कम भरावी लागते.
नापीक जमिनीचा उपयोग: पडीक जमिनीवर सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारून शेतकरी त्यांच्या नापीक जमिनीचा उत्पादक वापर करू शकतात.
पर्यावरण संरक्षण: सौर ऊर्जेमुळे कार्बन उत्सर्जनात घट होते. सौर ऊर्जेचा वापर पर्यावरणपूरक असून, प्रदूषणमुक्त आहे.
विश्वासार्ह सिंचन व्यवस्था: सौर पंपांमुळे विजेच्या समस्यांपासून मुक्तता मिळते आणि निरंतर सिंचन व्यवस्था उपलब्ध होते.
पात्रता निकष: कोण घेऊ शकतो लाभ?
पीएम कुसुम योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील पात्रता निकष आहेत:
अर्जदार शेतकऱ्याला स्वतःची शेतजमीन असणे आवश्यक आहे किंवा तो शेतजमीन New lists of PM Kusum Solar भाड्याने घेतलेली असावी.
शेतात पाण्याचा स्रोत जसे की विहीर, नलकूप, तलाव इत्यादी असावा.
सौर पंप किंवा सोलर पॅनेल्स बसविण्यासाठी शेतात योग्य आणि पुरेशी जागा उपलब्ध असावी.
आवश्यक कागदपत्रे जसे की आधार कार्ड, शेतजमिनीचे खसरा खतौनी कागदपत्र, बँक खात्याची माहिती, पॅन कार्ड इत्यादी.
अर्ज प्रक्रिया: कसा करावा अर्ज?
पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज करण्याचे दोन मार्ग आहेत:
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या जाहीर
